Bir imparatorluğun küllerinden modern bir cumhuriyet inşa eden; cephede komutan, mecliste devlet adamı, kara tahta başında başöğretmen olan eşsiz lider. Türk milletinin kaderini "makus talih" olmaktan çıkarıp, çağdaş medeniyetler seviyesine taşıyan dahi.
1. Mavi Gözlü Çocuktan Cephe Komutanına
1881'de Selanik'te doğan Mustafa, askeri okullardaki üstün başarısıyla "Kemal" adını aldı. Manastır Askeri İdadisi ve İstanbul Harp Akademisi'nde sadece askerliği değil, Fransız aydınlanma düşüncesini ve hürriyet fikrini de öğrendi.
Tarih sahnesine ilk büyük çıkışını Trablusgarp'ta ve Balkan Savaşları'nda yaptı. Ancak asıl efsaneleştiği yer 1915 Çanakkale Savaşı oldu. Conkbayırı'nda cephanesi biten askerlerine verdiği emir, bir milletin varoluş manifestosudur:
Conkbayırı Emri
"Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum! Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında yerimize başka kuvvetler ve komutanlar kaim olabilir."
2. Samsun'a Çıkış ve Milli Mücadele
Mondros Ateşkesi ile vatanın dört bir yanı işgal edilince, İstanbul'dan kalkan Bandırma Vapuru, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a yanaştı. Bu tarih, Türk Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcıydı.
Atatürk; Amasya, Erzurum ve Sivas kongreleriyle dağınık haldeki yerel direnişleri "Kuvayi Milliye" ruhuyla tek çatı altında topladı. 23 Nisan 1920'de TBMM'yi açarak "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" ilkesini ilan etti. Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz ile düşman İzmir'den denize dökülerek askeri zafer tamamlandı.
3. Cumhuriyet ve Modernleşme Devrimleri
29 Ekim 1923'te Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte asıl savaş başladı: Cehaletle ve geri kalmışlıkla savaş. Atatürk, 15 yıl gibi kısa bir sürede, yüzyıllar sürecek bir dönüşümü gerçekleştirdi.
İşte ızgara yapısını dengelemek için listelediğimiz 6 Temel Devrim:
Cumhuriyetin İlanı
Saltanat kaldırılarak egemenlik halka verildi.
Harf İnkılabı
Latin alfabesine geçildi, okuma-yazma seferberliği başladı.
Medeni Kanun
Hukuk sistemi laikleştirildi, modern yargı oluşturuldu.
Laiklik
Din ve devlet işleri ayrılarak inanç özgürlüğü güvenceye alındı.
Kadın Hakları
Dünyada öncü olarak kadınlara seçme ve seçilme hakkı verildi.
Soyadı Kanunu
Ayrıcalık bildiren unvanlar kaldırıldı, her aileye bir soyadı verildi.
4. "Yurtta Sulh, Cihanda Sulh"
Hayatı savaş meydanlarında geçen Atatürk, barışın değerini en iyi bilen liderdi. Dış politikada saldırganlığı reddetti, komşularla (Balkan Antantı, Sadabat Paktı) dostluk kurdu. Hatay'ın anavatana katılması konusunu bile diplomasi dehasıyla, kan dökmeden çözme yoluna gitti.
5. 10 Kasım: Bir Veda Değil
10 Kasım 1938 sabahı saat 09.05'te Dolmabahçe Sarayı'nda zaman durdu. Ancak bu bir son değil, sonsuzluğun başlangıcıydı. Bugün Anıtkabir'de yatan sadece bir fani değil; bağımsızlık, özgürlük ve akılcılık idealidir.
Kaynakça
Şevket Süreyya Aydemir. "Tek Adam".
Lord Kinross. "Atatürk: Bir Milletin Yeniden Doğuşu".
Nutuk (Mustafa Kemal Atatürk).