ALTIN ORDA DEVLETİ

Karadeniz'den Sibirya'ya, 260 Yıllık Büyük Moğol Hanlığı.

1242 - 1502 Bozkırın Efendileri

Tarihsel Kronoloji

1227 - 1242

Kuruluş

Cengiz Han'ın torunu Batu Han, Avrupa seferini yönetti ve 1242 civarında İdil (Volga) nehri kıyısında Saray şehrini kurarak Altın Orda'nın temellerini attı.

1242 - 1280

Erken Genişleme

Rus knezlikleri vergiye bağlandı. Karadeniz ticaret yolları ve Kırım limanları kontrol altına alınarak devasa bir zenginlik sağlandı.

1280 - 1359

Altın Çağ

Özbek Han döneminde (1313-1341) İslamiyet resmi din oldu. Devlet en parlak, en zengin ve en güçlü dönemini yaşadı.

1359 - 1380

Fetret Devri

İç savaşlar ve taht kavgaları devleti zayıflattı. 1380'de Kulikovo Muharebesi'nde Ruslara karşı alınan yenilgi, Moğol yenilmezliği imajını sarstı.

1380 - 1502

Çöküş ve Yıkılış

Timur'un yıkıcı seferleri devleti bitirdi. Altın Orda parçalandı; yerini Kırım, Kazan, Astrahan ve Sibir hanlıklarına bıraktı.

Önemli Hanlar

Batu Han

1242 - 1256

Kurucu. Rusya'yı fethetti, Avrupa'yı titretti. Devletin siyasi yapısını kurdu.

Berke Han

1257 - 1266

Müslüman olan ilk han. İlhanlılara karşı Memlüklerle ittifak kurarak İslam dünyasını korudu.

Özbek Han

1313 - 1341

Devleti İslamlaştırdı. En parlak dönemi yaşattı. Ticaret ve şehirleşme zirve yaptı.

Toktamış Han

1380 - 1395

Devleti son kez birleştirdi. Moskova'yı yaktı ancak Timur'a yenilerek sonu hazırladı.

Miras ve Etki

Siyasi Etki

Altın Orda'nın yönetimi Rus devlet yapısını şekillendirdi. Rus Çarlığı'nın otokratik yapısı Moğol modelinden miras kaldı.

Ticaret Ağları

Doğu ve Batı arasındaki ana ticaret yollarını kontrol ettiler. Pax Mongolica, Avrasya genelinde ticareti kolaylaştırdı.

Kültürel Etkileşim

İslamiyet'in Doğu Avrupa ve Rusya steplerinde yayılmasını sağladılar. Farklı dinlere hoşgörü gösterdiler.

Tarihsel Önem

Kırım Tatarları, Kazan Tatarları gibi bugünkü Türk topluluklarının atası oldular.

En Geniş Sınırlar

14. yüzyılın başlarında Altın Orda; Tuna Nehri'nden Sibirya'ya, Karadeniz'den Hazar Denizi'ne uzanan devasa topraklara hükmediyordu.

Başkent: Saray (Modern Volgograd yakını)
Nüfus: Zirve döneminde ~10 milyon
Din: İslam (1313'ten sonra resmi din)
Altın Orda Toprakları